ชีวิตและการต่อสู้ สอ เสถบุตร บุรุษผู้ไม่ยอมก้มหัวให้กับโชคชะตา

นักโทษการเมือง ผู้สร้างพจนานุกรมอันยิ่งใหญ่

      ชาวไทยส่วนใหญ่รู้จัก สอ เสถบุตร ในฐานะผู้แต่งปทานุกรมอังกฤษ-ไทย แต่เพียงอย่างเดียว งานทำปทานุกรมเป็นงานแห่งชีวิตอันยิ่งใหญ่ ของ สอ เสถบุตร แต่มิใช่เป็นงานชิ้นเดียวของท่าน ชีวิตและงานของ สอ เสถบุตร เป็นชีวิตที่เเปลกและน่าศึกษา คงจะมีคนเพียงไม่กี่คนที่จะทราบว่า ท่านผู้นี้เป็นวิศวกรและนักวิทยาศาสตร์ โดยการศึกษาเล่าเรียน เป็นนักหนังสือพิมพ์โดยความพึงใจส่วนตัว เป็นเลขาธิการองคมนตรีของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นนักโทษการเมือง ก่อนที่จะเข้ามาเล่นการเมืองจริงๆเสียอีก ลักษณะเด่นของ สอ เสถบุตร มิได้อยู่ที่ความปราดเปรื่อง หรือความชัดเจนในแขนงวิชาต่างๆ หากอยู่ที่ความเพียรพยายาม ความซื่อสัตย์ต่อตนเองและผู้อื่น กับความยึดมั่นในอุดมคติตลอดชั่วชีวิตอย่างไม่เสื่อมคลาย ชีวิตและงานของ สอ เสถบุตร เป็นชีวิตของการต่อสู้โดยแท้

                                                              ชัยอนันต์ สมุทวณิช